Τα Ανώγεια είναι μια μικρή ορεινή πόλη , σε απόσταση 54 χιλιομέτρων από το Ρέθυμνο και σε υψόμετρο 830 μέτρων, στη ράχη του Ψηλορείτη. Το έδαφος στη γύρω περιοχή είναι κυρίως ορεινό και οι περισσότεροι κάτοικοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία, που είναι η κύρια πλουτοπαραγωγική δραστηριότητα τους. Οι βοσκοί του Ψηλορείτη διατηρούν ένα μεγάλο αριθμό αιγοπροβάτων (πάνω από 80,000 ζώα).
Μέχρι πριν από 50 χρόνια, η ζωή για τους Βοσκούς των Ανωγείων ήταν πολύ δύσκολη. Από το Μάρτιο έως το Νοέμβρη, σχεδόν όλοι ανέβαζαν τα κοπάδια τους στα Όρη. Η διαδρομή ήταν πολύ απαιτητική και διαρκούσε 2 εβδομάδες. Για να περάσουν το χειμώνα, κουβαλούσαν μαζί τους όσπρια, κουκιά και φάβα, λαδόχοντρο και ξινόχοντρο. Οι συνθήκες ήταν πολύ σκληρές με το κρύο, την υγρασία και το σκοτάδι. Έμεναν στα μιτάτα, και περνούσε και ένας μήνας για να επισκεφτούν το χωριό τους. Μέρα παρά μέρα, ερχόταν κάποιος από το χωριό για να τους φέρει φαγητό και τα νέα του χωριού. Κι έπρεπε να έχουν μαζέψει και ξύλα και να τα φορτώνουν στο γάιδαρο του για να τα πάει στο χωριό, στις οικογένειες τους, Το Νοέμβρη, οι βοσκοί κατέβαιναν στα χειμαδιά και περνούσαν το καλοκαίρι. Χειμαδιό είναι μια πεδινή περιοχή που επιλέγουν οι βοσκοί για να έχουν τροφή τα ζώα και να αποφύγουν τις αντίξοες καιρικές συνθήκες των βουνών.
Η ζωή ήταν πολύ κουραστική και φτωχή. Οι βοσκοί βοηθούσαν πάντα ο ένας τον άλλο και όλη αυτή η δυσκολία δημιούργησε μια ξεχωριστή κουλτούρα, με αξίες, στα Ανώγεια. Οι Ανωγειανοί είναι σκληραγωγημένοι, αδάμαστοι και επαναστατικοί, έχουν αλληλεγγύη και αλληλοκατανόηση, στηρίζουν και αγαπούν όλους τους συντοπίτες τους, είναι πολύ φιλόξενοι, σέβονται τη Μητέρα Φύση, αγαπούν την δημοκρατία και είναι ταυτόχρονα ταπεινοί και θρησκευόμενοι. Έχουν ιδιαίτερο χιούμορ και μεγάλη καλλιτεχνική παράδοση. Στην Κρήτη λέμε ΄από τη μια μεριά είναι όλοι οι Κρητικοί και από την άλλη είναι οι Ανωγειανοί΄.
Στις μέρες μας, η ζωή των βοσκών είναι πολύ καλή, αλλά τα ιδανικά και οι αξίες τους, έχουν παραμείνει αναλλοίωτα.
1 χιλιόμετρο νοτιοανατολικά των Ανωγείων έχει δημιουργηθεί ένα θεματικό πάρκο ,τα Μιτάτα, ο Τόπος Του Βοσκού. Το πάρκο αποτελεί μια αναπαράσταση των δραστηριοτήτων και των καταλυμάτων των βοσκών στον Ψηλορείτη. Ο επισκέπτης μπορεί να συμμετέχει σε κτηνοτροφικές δραστηριότητες, όπως τυροκομία και κουρές, και να γευτεί τοπικά προϊόντα. Η άγρια φύση τριγύρω προσφέρει μοναδικά μονοπάτια για πεζοπορία, παρατήρηση πουλιών και αναζήτηση βοτάνων. Το πάρκο διαθέτει ανοιχτό θέατρο 150 ατόμων , όπου πραγματοποιούνται μουσικές βραδιές, θεατρικές παραστάσεις και θεματικές εκδηλώσεις. Το e-mail, για επίσκεψη στο πάρκο, είναι Info@n-idea.gr και το τηλέφωνο επικοινωνίας 00306974722311.
(Περισσότερα άρθρα για την Κρήτη στο www.gomega.gr)
