Τα ευρωπαϊκά μονοπάτια είναι ένα δίκτυο 11 ορειβατικών μονοπατιών μεγάλων αποστάσεων συνολικού μήκους 50,000 χιλιομέτρων. Τα μονοπάτια περνούν από πολλές διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες μέσα από ποικίλα οικοσυστήματα και περιοχές ιδιαίτερου πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Γενικά, κάνουν χρήση των μονοπατιών που ήδη υπάρχουν. Οι διαδρομές των 11 αυτών μονοπατιών διαπερνούν την Ευρώπη από άκρη σε άκρη.
Από την Ελλάδα περνάνε τα μονοπάτια Ε4 και Ε6, και καλύπτουν 3,000 χιλιόμετρα και διαδρομές από το Βορά έως το Νότο και από την Ανατολή ως τη Δύση. Από την Κρήτη, περνάει μόνο το μονοπάτι Ε4, το οποίο ξεκινάει από την Ισπανία, συνεχίζεται στη Γαλλία, Ελβετία, Γερμανία, Αυστρία, Ουγγαρία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Ελλάδα και τελειώνει στην Κύπρο.
Το Ε4 διασχίζει την Κρήτη από δυτικά, Κίσσαμο, προς ανατολικά καταλήγοντας στην Κάτω Ζάκρο. Υπάρχουν 26 διαδρομές στα Χανιά, 19 στο Ρέθυμνο, 11 στο Ηράκλειο και 22 στο Λασίθι. Οι διαδρομές περνούν από όλους τους ορεινούς όγκους της Κρήτης δίνοντας την ευκαιρία στους πεζοπόρους να εξερευνήσουν το νησί.
Μια πανέμορφη διαδρομή μονοπατιού Ε4 ξεκινάει από το Ελαφονήσι, την πανέμορφη παραλία με τη ροζ άμμο, και καταλήγει μετά από 25 χιλιόμετρα στην Παλαιόχωρα. Περνάει από την παραλία Κεδρόδασος, μετά από 1,30 ώρα ανηφορίζει και οι πεζοπόροι μπορούν να θαυμάσουν τη θέα στις παραλίες, συνεχίζει ανατολικά, περνάει από τον κόλπο της Βιένας, τη μεγάλη παραλία του Κριού, την παραλία Κουντούρας και συνεχίζει προς Παλαιόχωρα. Είναι μια πολύ δημοφιλής διαδρομή καθώς υπάρχουν πολλές παραλίες και οι πεζοπόροι μπορούν να απολαύσουν τη θάλασσα.
Μια από τις πιο δημοφιλείς και καλύτερα σηματοδοτημένες διαδρομές Ε4 στην Κρήτη είναι το μονοπάτι που ξεκινάει από το οροπέδιο της Νίδας, στον Ψηλορείτη, 22 χιλιόμετρα από τα Ανώγεια, και φτάνει στην ψηλότερη κορυφή της Κρήτης , στον Τίμιο Σταυρό, στα 2456 μέτρα. Αν η ατμόσφαιρα είναι καθαρή, η θέα είναι εκπληκτική και φαίνεται όλη η Κρήτη. Το τοπίο είναι άγονο και υπάρχει χιόνι μέχρι τέλος Μαΐου. Η διαδρομή αυτή είναι ιδιαίτερα αγαπητή στους Κρητικούς και πολύ κόσμος φτάνει εκεί στις 14 Σεπτεμβρίου για την γιορτή της εκκλησίας του Τίμιου Σταυρού.
Υπάρχουν μικρότερες διαδρομές, ιδανικές και για ποδηλασία. Μια από αυτές, συνδέει το οροπέδιο Καθαρό στο Λασίθι, σε υψόμετρο 1200μ. με το καταπληκτικό πευκόδασος Σελάκανο. Πολλές διαδρομές διακλαδώνονται. Στο Καθαρό, μέσα από το φαράγγι του Χαυγά καταλήγει, επίσης μια διαδρομή από τον Άγιο Γεώργιο στο Λασίθι.
Πασίγνωστα φαράγγια, όπως της Σαμαριάς, της Αγίας Ειρήνης , της Ίμπρου και του Ρούβα είναι τμήματα του Ε4. Η πεζοπορία είναι ο καλύτερος τρόπος να γνωρίσει κανείς το νησί. Η δυσκολία εξαρτάται από το κάθε διαφορετικό τμήμα, καθώς το μονοπάτι περνά από μια μεγάλη ποικιλία εδαφών , ορισμένα τμήματα μπορούν να είναι βόλτα σε ομαλούς ασφάλτινους δρόμους και άλλα πεζοπορίες σε τραχιά φαράγγια.
Βιβλία, όπως το The Cretan Way και εφαρμογές όπως οι Avenza pdf map και Anavasi mapp διαθέτουν χάρτες και οδηγούς για τη διάσχιση του Ε4, περιγράφουν το κάθε τμήμα μονοπατιού με μεγάλη λεπτομέρεια και δίνουν εναλλακτικές πορείες. Είναι χρήσιμα για τον προγραμματισμό των ημερών περιπάτου, της ανάπαυσης και διαδρόμων διαφυγής.
(Περισσότερα άρθρα για την Κρήτη στο www.gomega.gr)
